Vera Sjevtsova (later Vera Repina 1854-1918) – kopie naar Ilya Repin (1878)
2023
Er is weinig bekend over dit portret. Het origineel bevindt zich in privébezit. Vera was Repins eerste vrouw, de dochter van Repins huisbaas, de architect Aleksej Sjevtsov. Zij figureert in vele van Repins schilderijen. Welke betekenis zou er schuilgaan achter het onderwerp van het schilderij? Zou Repin bewust een lezende vrouw hebben willen afbeelden of verveelde het model zich tijdens het lange poseren en heeft ze er dus maar een boek bij gepakt? De uitgave van het boek op Vera’s schoot is nog ongesneden; de vouwen van de samengestelde delen aan de boven- en voorranden zijn nog intact. Om het boek te kunnen lezen zal Vera de bladzijden met het papiermes dat zij in haar hand houdt, moeten scheiden.
Het motief van lezende vrouwen heeft kunstenaars lang geïnspireerd. Lezen was voor vrouwen, zeker in voorbije eeuwen, een emanciperende bezigheid die ontsnapping bood aan de begrensde, huiselijke binnenwereld en een onbegrensde wereld opende van gedachten, fantasie en kennis, die voorheen alleen voor (ook slechts een selecte groep) mannen openlag. In stilte een boek lezen is in de westerse wereld nog maar kort de norm. De intieme, individuele ervaring van het lezen brengt, naast kennis, ook emotionele en seksuele vrijheid. Vrijheid is altijd een bedreiging voor de macht, die voorheen nog uitsluitend in mannelijke handen lag. Inmiddels ligt voor mijn dochters de wereld open; boeken, internet, vrijheid en vrije tijd. Zij beschikken over alle middelen om te groeien en zichzelf te verbeteren en om te genieten en leren van boeken.
